De geschiedenis van beenmode

Nylons

Zelden had een woord een dergelijke magische uitwerking op vrouwen als het woord nylons. Nylonkousen waren vlak voor de oorlog in Amerikaanse winkels verkrijgbaar, maar tijdens de oorlog werden de garens gebruikt om parachutes van te maken. Daardoor stokte de fabricage van deze kousen. In Europa waren ze nog niet verkrijgbaar, ze verschenen hier pas ten tonele toen de oorlog afgelopen was. En dan voornamelijk doordat de Amerikaanse soldaten toen hun Nederlandse vriendinnetjes nylonkousen cadeau deden en zich zodoende geliefd maakten. Hoe geliefd, daar zal ik verder niet over uitweiden. Feit is dat ook de Nederlandse mannen met plezier keken naar welgevormde benen gehuld in nylons.

Blijkbaar werd er aan deze kousen ook het kenmerk frivool toegekend, advertenties er voor werden door velen als prikkelend ervaren, hetgeen, in die tijd toen er nog een taboe rustte op seks in het algemeen, niet verbazingwekkend is. Advertentie voor nylonkousen zoals deze werden door bepaalde damesbladen geweerd. Overigens niet alleen deze advertenties, ook viel dit ten beurt aan vrouwen met blote schouders, of in geretoucheerde vorm. Desondanks veroverde de nylonkous de wereld, al waren ze prijzig, men had het er graag voor over want je moest toch wel een paar nylons hebben. Uitgaan met blote benen was toen not done, zelfs niet wanneer het erg warm was. Bekend is ook de uitspraak van de filmster Candice Bergen, "Een echte dame draagt altijd kousen, ongeacht hoe warm het is!" Het dragen van nylons gaf vrouwen zelfvertrouwen en dat was goed in hun gedrag terug te vinden. En de mannen? Wel, al waren hun motieven niet altijd even zuiver, ze zagen het maar wat graag.

Eind jaren '60 leek het lot van nylonkousen bezegeld. Massaal begonnen vrouwen panty's te dragen, dit tot groot ongenoegen van vooral de mannelijke helft van de bevolking. Hoe groot de frustratie was bleek wel uit de woorden van een man om zijn ongenoegen te uiten: "Vergeet de condooms, de pil enz. Het beste voorbehoedsmiddel is de panty." Het leven werd steeds jachtiger en blijkbaar vonden vrouwen het teveel van hun tijd kosten nylons aan te trekken. Vooral omdat de jarretelgordel steeds meer jarretels kreeg om de kous goed op te houden. Met 4 jarretels heb je al aardig werk elke ochtend laat staan met 6 of meer. En de Stay Up (Hold Up) was nog niet uitgevonden. En bij meer dan 12 jarretels verdwijnt de elegantie, nog afgezien van het vele werk dat je er mee hebt. En laten we wel zijn, afgezien van het gemak, nylonkousen opgehouden door een fraai gordeltje zijn toch veel leuker om te zien dan een broekje met aangenaaide kousen. Merkwaardig is dat in Engeland de jarretelgordeltjes veel meer in zwang zijn dan bij ons. Zijn Engelse vrouwen soms romantischer van aard dan de onze? Of voelen ze zich meer vrouw? Het antwoord moet ik helaas schuldig blijven.De ontwikkeling van de kous gaat een heel eind in de geschiedenis terug.

De eerste kousenbreimachines werden in Engeland gemaakt en wel in 1589 door een geestelijke, William Lee. De koningin wilde niet dat zijn machines het land verlieten en vaardigde de doodstraf uit over overtreders die een machine naar het buitenland zouden smokkelen. Desondanks kwamen ze toch in Amerika terecht en ontstond daar ook een enorme industrie. Ook toen al was alles wat in Europa met cultuur te maken had een must om dat ook gemeengoed in Amerika te laten zijn. In Amerika waren de grondstoffen katoen, wol en zijde ruimschoots voorradig. De meeste kousen werden gemaakt van wol en katoen omdat dit het meest praktisch was, ook vanwege de isolerende werking ervan. Zijden kousen werden ook wel gemaakt, maar het dragen ervan werd als decadent beschouwd. Daarbij kwam dat zijde zeer kostbaar was. In de Pruikentijd werden niet alleen door vrouwen maar ook door mannen kousen gedragen. Ook werd toen door veel mannen gebruik gemaakt van make-up. Er zat één groot nadeel aan deze stoffen, de garens die ervan gemaakt werden waren star, hadden geen rek. Dit had als consequentie dat de platgebreide stof heel nauwkeurig gesneden en genaaid moest worden om een perfecte pasvorm te verkrijgen.

De machine van Lee werd eeuwenlang gebruikt totdat in 1864 William Cotton de full-fashioned machine uitvond. Dit hield in dat de machines naar de enkel toe steken konden minderen zodat ze beter op het been aansloten. Door het aan elkaar naaien ontstond de naad op de achterkant van de kous. Vanaf de 19e eeuw werden de machines mechanisch aangedreven en verschenen ook de rondbreimachines Ook deze machines waren nog verre van ideaal, want ze konden alleen maar een slang breien. Daarom sloten deze kousen niet erg fraai om het been.

De grote doorbraak kwam met de uitvinding van de stof nylon. Vaak ziet men de naam van Wallace Carothers staan als uitvinder, maar de uitvinder van Polymer 6.6 zoals het eerst genoemd werd was Julian Hill. In 1937, 2 jaar na de uitvinding werd de stof door Du Pont gepatenteerd. De groep waarin Hill werkte werd geleid door Wallace Carothers en omdat deze manisch-depressieve man zelfmoord had gepleegd in het zelfde jaar besloot Du Pont als eerbetoon aan hem, de uitvinding aan hem toe te schrijven. De meer vriendelijke naam Nylon werd er aan toegekend op de Wereldbeurs in 1939 te New York, de eerste twee letters zijn de afkorting van New York. Als anekdote, omdat de zijde-industrie in Japan aanzienlijk terugliep en de verhoudingen tussen beide landen niet best waren, werd ook wel gezegd dat nylon de afkorting was voor: "Now You Lazy Old Nippon."

Het was het materiaal bij uitstek om te gebruiken in de beenmode, de dunne garens hadden de uitstraling van zijde. Daarbij was het zeer sterk en duurzaam. Vooral toen men er in slaagde het garen een 'geheugen' te geven. Hierdoor kon het na opgerekt te zijn door het been weer daarna in zijn oorspronkelijke vorm terugkeren. Zodoende waren minder maatvoeringen noodzakelijk.
In het eerste jaar dat er met dit materiaal kousen gemaakt werden bedroeg de productie 64 miljoen paar en de fabrikanten konden de vraag niet aan.

Tijdens de oorlogsjaren kwam er een kink in de kabel omdat het materiaal gebruikt moest worden voor het maken van tenten en parachutes. Niet dat ze geheel van de markt verdwenen, Amerikaanse soldaten namen ze mee naar Engeland om indruk te maken op de Engelse meisjes.

Zodra de oorlog afgelopen was draaide de productie van nylonkousen weer op volle sterkte en werden volop verkocht, iedereen wilde graag deze fraaie kousen hebben. In de tijd van de Flower Power echter raakte de panty in zwang, die paste beter in de snelle levensstijl van het moment, de korte rokken waren niet geschikt om er jarretelgordeltjes onder te dragen. Waren de panty's, door sommige wel beschouwd als een uitvinding van de duivel, eerst alleen in zwart en huidskleur verkrijgbaar, nu werd er ingespeeld op kleuren en motieven, hetgeen in goede aarde viel bij de jeugd.

Gelukkig mag ik wel zeggen wint de nylonkous weer terrein, veel vrouwen ervaren het dragen van kousen toch als eleganter dan een panty. De invoering van hold ups zal hier ook wel toe bijgedragen hebben. Maar ook veel vrouwen geven de voorkeur aan gewone nylons met een leuk jarretelgordeltje.

Gezocht en gevonden!

"Het naadje van de kous, of liever gezegd, het ovaaltje van de kous"

Jarenlang ben ik, zeg maar gebiologeerd door een gat waarvan tot op heden niemand mij heeft kunnen vertellen waarvoor dat dient of nodig is. Aangezien ik niet zo'n beste tekenaar ben heb ik een gedeelte uit een foto gebruikt om aan te geven waarover ik het heb.

Het gaat mij om het ovale gat dat ik met een pijl aangegeven heb. Heeft dit iets te maken met de fabricage soms? Ik heb het aan een groot aantal vrouwen gevraagd maar niet een kon mij vertellen waarom dat gat er in zit.

En hier dan de oplossing.

Het gaatje is goed verklaarbaar. De kous die je afbeeld ziet is een platgebreide kous. Om die rond of buisvormig te maken moeten de zijkanten aan elkaar genaaid worden. Dat gebeurd met een rolnaad. De machine begint bij de tenen en naait de beide helften aan elkaar naar boven toe. De boord van de kous wordt vervolgens teruggeslagen om die extra sterkte te geven. Daarna moet de naaivoet van de naaimachine uit de kous. Dat kan alleen als de naad niet overal zit. Men heeft voor dat noodzakelijke gaatje de boord gekozen.

Enkele tips

Nylons dienen, wil je er lang plezier van hebben, met zorg behandeld te worden. Het beste is latex handschoenen aan te trekken, zowel bij het aantrekken als bij het uittrekken van de kousen. Ook is het goed om wat handcrème te gebruiken. Voor de handschoenen aangetrokken worden eerst kijken of de nagels geen scherpe kantjes hebben en hetzelfde geldt voor de tenen. Vind je het niet prettig handschoenen te gebruiken, zorg er dan voor geen ringen of andere sieraden aan je handen te hebben. De kousen moeten voorzichtig aangetrokken worden, niet te hard er aan trekken, min of meer over je been rollend. Vooral moet je voorzichtig zijn wanneer je hem over je hiel trekt, dan komt er de grootste spanning op te staan. En is de kans groot dat het garen knapt. Nog een tip, wanneer je laarzen draagt slijt de kous sterk door het contact met de bovenkant van de laars. Advies: gebruik bij laarzen niet je allerbeste kousen.

Zorg er ook altijd voor dat de huid van je voet soepel is, dat verlengt het leven van je kousen en geeft ook een veel prettiger gevoel.

Wassen moet ook met de grootste omzichtigheid gebeuren, geen heet water en als wasmiddel bv. Woolite. Bij Hold Up's is het zaak goed de siliconen randen schoon te maken, dan blijft de kous daarna goed zitten. Om ze te drogen rol je ze in een handdoek, nooit wringen want dan is de kans groot dat het garen knapt. Stop ze ook niet in een droger, na ze in een handdoek opgerold te hebben, gewoon verder te drogen hangen. Gekleurde kousen niet tegelijk wassen met naturel kousen.

Enkele begrippen

Vezel: Een enkele draad van onbepaalde lengte.

Garen: Een garen wordt gemaakt door het ineen draaien van twee of meer vezels.

Denier: Hiermee wordt de dikte van het garen aangegeven waaruit de kous gemaakt is. Het geeft aan hoeveel een garen van 9000 meter lang weegt in grammen. Het is een misverstand te denken dat garen van 15 denier 2 maal zo dun is als garen van 30 denier, wel is de doorsnede ervan de helft van dat van een 30 denier garen. Ook is een 15 denier nylon garen niet even dik als 15 denier zijde garen, omdat het soortelijk gewicht van nylon niet hetzelfde is als van zijde. Lange tijd was het dunste nylon garen 6 denier, dit is getoond op Nylonbeurs in Londen in 1956, heden ten dage adverteert men zelfs met 5 denier nylons.
Dunne kousen (Ultra sheer) worden vervaardigd met garen van 15 denier of kleiner, kousen voor meer dagelijks gebruik tot 30 denier. Hoe lager het getal des te doorschijnender zijn de kousen.. De doorschijnendheid is niet alleen het gevolg van een laag deniergetal, ook de steek waarmee de kous gebreid is bepaald de doorschijnendheid.

RHT: Versterkte hiel en teen (Reinforced heel and toe) De hiel en het teenstuk zijn met een dikker garen gebreid om de kous daar sterker te maken.

Boord: Bovenkant van de kous, deze wordt met een dikkere vezel vervaardigd.

Ladderstop: Worden speciaal aangebracht om te voorkomen dat een ladder door de hele kous heen loopt.

Naadloos: De kousen worden rondgebreid en zodoende ontstaat alleen een naad bij de tenen en bij de overgang naar het boord.

Hold-Ups: Kousen die door middel van een siliconen band in het boord zonder jarretelgordel gedragen kunnen worden (worden ook wel Stay-Up's genoemd).

Jarretels

Om de kousen op te kunnen houden maakt men gebruik van een jarretelgordel.
Deze kunnen 4 of meerdere jarretels (straps) hebben, tot wel 16 toe. Algemeen wordt aanvaardt dat 6 tot 8 jarretels voldoende zijn om de kousen goed op te kunnen houden. Meerdere geeft meer werk, sommigen hebben dat er wel voor over.
De slip dient over de jarretelgordel gedragen te worden uit oogpunt van comfort (toiletbezoek). Op foto's zie je het net andersom, maar dat wordt alleen gedaan om de jarretelgordel goed tot zijn recht te laten komen.

Een jarretelgordel bestaat uit een aantal onderdelen waarvan er enkele hieronder afgebeeld staan. Er zijn afneembare en vaste jarretels. Geheel links is een afneembare jarretel afgebeeld met 'S'-Haak. Het onderdeel waarmee de kous aan de jarretelgordel bevestigd wordt staat in het midden en rechts afgebeeld. Het gedeelte waar het knopje op zit heet label en het metalen gedeelte dat er over heen schuift clip. De clip zit aan de jarretel, de label is afneembaar en vervangbaar.

Met dank aan Dhr. B.J.G. Hamer, voor zijn research naar bovenstaande onderwerpen. Benieuwd naar nog meer research van deze persoon, kijk dan op http://www.xs4all.nl/~janfreak.